ठिपके (पिक्सल) देतील अंधाना आधार
 |
| रेटिना प्रत्यारोपण झालेल्या व्यक्तीसाठी व्हिडिओ कॅमेरा आणि पिक्सल तंत्रज्ञानाने अधिक स्पष्ट दृष्टी मिळवणे शक्य आहे. |
डोळ्यासमोर उमटलेल्या प्रतिमांचे ठिपक्यांमध्ये (पिक्सलमध्ये) रूपांतर करून ते डोक्याला जोडलेल्या पडद्यावर परावर्तित करण्याचा प्रयत्न दक्षिण कॅलिफोर्नियातील संशोधकांनी यशस्वीरित्या केला आहे. त्याचा उपयोग दृष्टीहिन असलेल्या व्यक्तींच्या दररोजच्या हालचालीसाठी विशेषतः दिशा, रस्त्यांचे नियोजन , वस्तूंचा शोध यासाठी होणार आहे. या तंत्रज्ञानाविषयी अधिक माहिती आयओपीच्या जर्नल ऑफ न्युरल इंजिनिअरिंग मध्ये प्रकाशित झाली आहे.
आजच्या डिजीटल युगामध्ये प्रत्येक डिजीटल उपकरण हे पिक्सेल (म्हणजे सर्वात लहान ठिपके, बिंदू) या स्वरुपामध्ये मोजले जाते. बिदूंच्या साह्याने अक्षरे आणि चित्रे संगणकावर किंवा डीजीटल उपकरणामध्ये तयार केली जातात. विशेषतः व्हिडीओ कॅमेरा, छायाचित्रासाठीचे डिजीटल कॅमेरे या पद्धतीने कार्यरत असतात. या उपकरणात वापरलेल्या तंत्रज्ञानाचा गणिती पद्धतीने मेळ घातल्याने ही उपकरणे अंध व्यक्तीसाठी डोळ्यांचे कार्य करू शकत असल्याचे दक्षिण कॅलिफोर्निया विद्यापीठातील संशोधकांना दिसून आले आहे. विशेषतः ज्या व्यक्तींच्या डोळ्यातील रेटीना बसविण्याची शस्त्रक्रिया झालेली आहे, त्यांच्या दृष्टीमध्ये सुधारणा करण्यासाठी हे तंत्रज्ञान उपयुक्त ठरणार आहे.
याबाबत माहिती देताना संशोधक जेम्स वेईलॅंड म्हणाले, की दृष्टीहिनामध्ये शस्त्रक्रियेद्वारे डोळ्यातील रेटीना बसविलेल्या व्यक्ती हालचाली, मोठ्या वस्तू पाहू शकतात. सध्या रेटीनाची शस्त्रक्रिया झालेल्या व्यक्तींची दृष्टी कमी असते. त्यात सुधारणा होणार असून चालताना दिशा कळण्यासोबतच मोठी अक्षरे वाचणे त्यांना शक्य होणार आहे.
नव्या पिक्सल तंत्रज्ञानाचा वापर केल्याने त्यात सुधारणा करणे शक्य होऊ शकते.
...असे आहे संशोधन
 |
| व्हिडीओ कॅमेरात पकडलेल्या प्रतिमांचे असे होते ठिपक्यात रूपांतर |
- त्यांच्यावर अडथळ्यांच्या रस्त्याने चालणे, टेबलवरून काही वस्तू शोधणे, अंधाऱ्या वेळेस एखादी ठराविक गोष्ट शोधणे, असे तीन प्रयोग केले.
- एचएमडीवर व्हिडीयो कॅमेरा लाऊन प्रत्यक्ष माहिती गोळा केली. या प्रत्यक्ष प्रतिमांचे गणिती प्रमेयात रूपांतर करून पिक्सलमध्ये परावर्तित केल्या. त्यानंतर समोरील प्रत्येक घटक डोक्यावर लावलेल्या पडद्यावर उमटू लागला.
 |
| चुकांचे प्रमाण अत्यंत कमी होत असल्याने वरील आलेखातून दिसून येते. नव्या वातावरणामध्ये आत्मविश्वास वाढण्यास मदत मिळते. |
-हे तिन्ही प्रयोग मदतीशिवाय तसेच मदतीने पार पाडण्यात आले. मदतीमुळे चुका होण्याचे प्रमाण कमी झाले.
- पिक्सलरेटेड नजरेमुळे रूग्णांना अधिक आत्मविश्वास मिळण्यास मदत झाली. विशेषतः नव्या वातावरणामध्येही आत्मविश्वास मिळाल्याने चुकांचे प्रमाण कमी झाले.
यासोबत आवाजातून मिळतील सुचना
-या उपकरणासोबत ध्वनीचा समावेश करता आल्यास अधिक फायद्याचे राहणार आहे. सध्या लाल रंगाची बाटली डाव्या बाजूला आहे, अशी सुचना मिळू शकते.
- वेईलॅंड यांनी सांगितले, की वस्तूंची ओळख पटविण्यासाठी अधिक प्रयत्न करण्यात येत असून केवळ लाल रंगाची वस्तू डाव्या बाजूला आहे, अशी सुचना मिळण्याऐवजी पाण्याची लाल बाटली डाव्या बाजूला आहे असे सांगण्याचा प्रयत्न केला जाणार आहे.
जर्नल संदर्भ ः
N Parikh, L Itti, M Humayun, and J Weiland. Performance of visually guided tasks using simulated prosthetic vision and saliency-based cues. Journal of Neural Engineering, 2013; 10 (2) DOI: 10.1088/1741-2560/10/2/026017
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा