बोरॉन सहनशीलता नियंत्रित करणारे जनुक ओळखले

गहू पिकातील बोरॉन अधिकतेची लक्षणे

 

 बोरॉन या घटकांच्या अधिकतेमुळे गव्हाचे उत्पादन कमी होत असते.
यावर गहू पिकातील बोरॉनच्या सहनशीलतेला नियंत्रित करणाऱ्या जनुकांचा शोध घेण्यात ऑस्ट्रेलियामधील ऍडलेड विद्यापीठातील संशोधकांना यश आले आहे.

जागतिक पातळीवर जमिनीमध्ये बोरॉनचे प्रमाण वाढत असल्याने त्याचा परिणाम पिकांच्या उत्पादनावर होत आहे. या समस्येवर मात करण्यासाठी 
ऑस्र्टेलियन संशोधकांनी गहू पिकातील बोरॉनच्या सहनशीलतेसाठी कारणीभूत जनुक ओळखले आहे. हे संशोधन नेचर या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे. या संशोधनामुळे बोरॉनसाठी अधिक सहनशील जाती विकसित करण्यामध्ये पैदासकारांना मदत होणार आहे.

ऍडलेड विद्यापीठातील कृषी, अन्न आणि वाइन प्रशालेतील ऑस्ट्रेलियन सेंटर फॉर प्लॅंट फंक्शनल जिनोमिक्स  येथील संशोधकांनी सांगितले, की ज्या मातीमध्ये बोरॉनची अधिकता असते, त्या ठिकाणी पिकांचे उत्पादनामध्ये घट येते. त्यावर केवळ जनुकिय सुधारणा हाच एक उपाय फायदेशीर ठरू शकतो.

डॉ. टीम सट्टॉन पुढे म्हणाले , की जगभरातील सुमारे 35 टक्के लोकसंख्या ही गहू पिकावर अवलंबून आहे. दुष्काळ, क्षारता, आणि मातीतील मुलद्रव्यांची अधिकता ही उत्पादकता कमी होण्याची मुख्य कारणे आहेत. दक्षिण अमेरिकेमध्ये धान्यांच्या शेतीखालील सुमारे 30 टक्के जमिनीमध्ये बोरॉनचे प्रमाण अधिक आहे. जिरायती धान्य उत्पादक पट्ट्यामध्ये जगभरामध्ये हीच समस्या सतावत आहे.
- गहू पिकांच्या संवेदनशील जातींची मुळे बोरॉन अधिक असलेल्या मातीमध्ये चांगल्या प्रकारे वाढू शकत नाहीत. केवळ काही बोरॉन सहनशील जातींची मुळे बऱ्यापैकी वाढू शकतात.



जर्नल संदर्भ ः
    Margaret Pallotta, Thorsten Schnurbusch, Julie Hayes, Alison Hay, Ute Baumann, Jeff Paull, Peter Langridge, Tim Sutton. Molecular basis of adaptation to high soil boron in wheat landraces and elite cultivars. Nature, 2014; DOI: 10.1038/nature13538