पाण्यातही होऊ शकेल सौर ऊर्जेचा वापर

- पाण्याखाली गॅलिअम इंडियम फॉस्फाईड सेल ठरतात पारंपरिक सिलिकॉन सेलपेक्षा उपयुक्त
- अमेरिकेतील नेव्हल रिसर्च लॅबोरेटरी चे संशोधन

अमेरिकेतील नेव्हल रिसर्च लॅबोरेटरी मधील संशोधकांनी पाण्यामध्ये कार्य करू शकतील, अशा उच्च दर्जाचे फोटोव्होल्टाईक सेल विकसित केले असून पाण्याखाली 9 मीटर अंतरापर्यंत त्यांचा वापर करता येणार आहे. त्यामुळे पाण्यामध्ये इलेक्ट्रॉनिक सेन्सर यंत्रणा कार्यरत ठेवण्यासाठी सौर ऊर्जेचा वापर करणे आता शक्य होणार आहे.

पाण्याच्या खाली स्वयंचलित यंत्रणा आणि सेन्सरचा वापर नौसेनेला सातत्याने करावा लागतो. त्यासाठी निरंतर ऊर्जा देण्याची आवश्यकता असते. त्यासाठी नौसेनेचे संशोधक अधिक काळ चालू शकेल, अशा ऊर्जेच्या शोधात असतात. सध्या या यंत्रणासाठी विविध प्रकारच्या बॅटरीज किंवा पाण्यावरील सौर पॅनेलचा वापर केला जातो. पाण्यामध्ये सौर किरणे सरळपणे प्रवेश करू शकत नसल्याने पाण्यामध्ये फोटोव्होल्टाईक सेलद्वारा सौर ऊर्जा उपलब्ध होण्यात अडचणी येतात.

असे आहेत सौर सेल
या बाबत माहिती देताना एनआरएल चे प्रमुख फिलिप जेनकिनस यांनी सांगितले, की पाण्याखाली पर्यावरण आणि परिस्थितीचा सातत्याने आढावा घेण्यासाठी स्वयंचलित यंत्रणांचा वापर वाढत आहे. पाण्यामध्ये सुर्यप्रकाश जात असला तरी त्यातील फोटॉनचे रुपांतर विद्यूत ऊर्जेमध्ये करण्यामध्ये अनेक तांत्रिक अडचणी होत्या. मात्र पाण्याखाली सौर प्रकाशाची तीव्रता कमी होते. त्याचा स्पेक्ट्रल कंटेट कमी होत असला तरी सौर सेल आणि सौर प्रकाशाची तंरगलांबी जुळल्यास अधिक उर्जा ग्रहण करणे शक्य होते. त्यातून अधिक विद्यूत ऊर्जा निर्माण होणे शक्य आहे. पुर्वी सौर सेलसाठी वापरात असलेल्या सिलीकॉन आणि अॅमॉर्फस सिलीकॉन पेक्षा गॅलिअम इंडियम फॉस्फाईड ( GaInP) सेल पाण्याखालील वापरासाठी अधिक योग्य ठरतात. या GaInP सेलची तंरगलांबी 400 ते 700 नॅनोमीटरच्या (दृष्य प्रकाश ) दरम्यान असते. कमी प्रकाशातही अधिक कार्यक्षमपणे ते कार्य करू शकतात.

- सुर्यप्रकाशाच्या किरणातील निळ्या हिरव्या रंगाचा प्रभाव पाण्यामध्ये वाढतो. त्या रंगांशी जुळणारे GaInP सेल हे पारंपरिक सिलिकॉन सेल पेक्षा  अधिक चांगल्या प्रकारे कार्य करू शकतात.

 असे आहेत निष्कर्ष
- प्राथमिक निष्कर्षानुसार, पाण्याखाली 9.1 मीटर खोलीवर प्रति वर्ग मीटर सौर सेलमधून 7 वॉट वीज उपलब्ध होते.
- पारंपरिक सौर सेलच्या तुलनेत अधिक सौर ऊर्जा मिळवता येणार आहे. त्यामुळे विविध सेन्सर यंत्रणा पाण्याखाली चालवणे शक्य होणार आहे.