गहू पिकातील काढणीपू्र्व अंकूरणाला रोखणारे जनुक शोधण्यात यश
कान्सास राज्य विद्यापीठ आणि अमेरिकी कृषी संशोधन संस्थेचे संशोधन
गहू पिकातील काढणीपूर्व अंकूरण रोखण्याचे काम करणाऱ्या जनुकांचा शोध घेऊन, त्याचे प्रतिरुप (क्लोन) तयार करण्यात अमेरिकेतील कान्सास राज्य विद्यापीठ आणि अमेरिकी कृषी संशोधन सेवा विभागाच्या संशोधकांना यश आले आहे. त्यामुळे गहू उत्पादक शेतकरी आणि गहू प्रक्रिया उद्योगाचे प्रति वर्ष होणारे सुमारे एक अब्जपेक्षा अधिक नुकसान कमी होऊ शकेल. हे संशोधन जेनेटिक्स या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे.
गहू पिकामध्ये काढणीपूर्व अवस्थेमध्ये पाऊस झाल्यास अंकूर फुटण्याची समस्या दिसून येते. त्यामुले पिकाच्या उत्पादनावर विपरीत परिणाम होतो. या समस्येबाबत माहिती देताना अमेरिकेतील कान्सास राज्य विद्यापीठातील वनस्पती रोगशास्त्र विभागातील प्राध्यापक आणि गहू जनुकिय स्रोत संस्थेचे संचालक बिक्रम गील म्हणाले, की काढणीपूर्व अंकुरण ही गहू पिकातील अत्यंत दुरुस्त करण्यास अवघड असा गुणधर्म आहे. गहू पिकाच्या पैदास कार्यक्रमातून असा गुणधर्म नसलेल्या नव्या गहू पिकांच्या जाती विकसित करण्यामध्ये अडचणी येतात. हा प्रश्न समोर ठेवून कान्सास राज्य विद्यापीठ आणि अमेरिकी कृषी संशोधन सेवा विभागातील संशोधकांनी एकत्रित संशोधन केले आहे. त्यासाठी जनुकिय मार्कर पद्धतीचा वापर करून गहू पिकातील काढणीपूर्व अंकूरण रोखण्याचे काम करणाऱ्या जनुकांचा शोध घेतला आहे. तसेच त्याचे प्रतिरुप (क्लोन) तयार करण्यात आले आहे.
बिक्रम गील यांच्या सोबत अमेरिकी कृषी संशोधन विभागातील हिवाळ्यातील गहू पीक जनुकिय संशोधन केंद्राचे गुहायू बाय आणि हॅरॉल्ड ट्रिक, शुबिंग लियू, सुनिश सेहगल, जियारूई ली, मेंग लिन, मेंग लिन या सहकाऱ्यांनी एकत्रित संशोधन केले आहे. काढणीपू्र्व अंकुरणाला रोखणाऱ्या घटकांचे गुणधर्म आणि प्रतिरुप तयार करण्यात या सर्वाची भुमिका महत्त्वाची आहे.
असा होईल या संशोधनाचा फायदा
- ग्राहक लाल गव्हापेक्षा पांढऱ्या रंगाच्या गव्हाला त्याच्या चवीसाठी आणि पीठ किंवा आटा तयार करणारे प्रक्रिया उद्योग अधिक पीठ मिळत असल्याने पसंती देतात. गेल्या 30 वर्षापासून कान्सास प्रांतातील गहू उत्पादनाला मोठी मागणी असते. मात्र, हा पांढरा गहू काढणीपूर्व अंकूरणाला अधिक संवेदनशील आहे. काढणीच्या आधी झालेल्या पावसामुळे अंकुरण झाल्याने मोठे नुकसान झाले होते. त्यातून हा उद्योग अद्याप सावरलेला नाही. दरवर्षी एक अब्ज डॉलरचे नुकसान या समस्येमुळे होते.
- या संशोधनातून ओळखण्यात आलेल्या जनुकामुळे गहू पिकांच्या प्रतिकारक जाती विकसित करणे, ओळखणे शक्य होणार आहे. गहू पिकाचे अत्यंत लहान नमुने घेऊन प्रयोगशाळेमध्ये काढणीपूर्व अंकूरणाला प्रतिरोध करणारे जनुक कार्यक्षम आहे, किंवा नाही याचा अंदाज मिळवता येणे शक्य आहे.
जर्नल संदर्भ ः
Liu, Shubing, Sunish K Sehgal, Jiarui Li, Meng Lin, Harold N Trick, Jianming Yu, Bikram S Gill, and Guihua Bai. Cloning and characterization of a critical regulator for pre-harvest sprouting in wheat. Genetics, September 2013
कान्सास राज्य विद्यापीठ आणि अमेरिकी कृषी संशोधन संस्थेचे संशोधन
गहू पिकातील काढणीपूर्व अंकूरण रोखण्याचे काम करणाऱ्या जनुकांचा शोध घेऊन, त्याचे प्रतिरुप (क्लोन) तयार करण्यात अमेरिकेतील कान्सास राज्य विद्यापीठ आणि अमेरिकी कृषी संशोधन सेवा विभागाच्या संशोधकांना यश आले आहे. त्यामुळे गहू उत्पादक शेतकरी आणि गहू प्रक्रिया उद्योगाचे प्रति वर्ष होणारे सुमारे एक अब्जपेक्षा अधिक नुकसान कमी होऊ शकेल. हे संशोधन जेनेटिक्स या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे.
 |
| गहू पिकातील काढणीपूर्व अंकूरणामुळे गहू पिकामध्ये विशेषतः पांढऱ्या गव्हामध्ये मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते. (स्रोत ः कान्सास राज्य विद्यापीठ सेवा) |
गहू पिकामध्ये काढणीपूर्व अवस्थेमध्ये पाऊस झाल्यास अंकूर फुटण्याची समस्या दिसून येते. त्यामुले पिकाच्या उत्पादनावर विपरीत परिणाम होतो. या समस्येबाबत माहिती देताना अमेरिकेतील कान्सास राज्य विद्यापीठातील वनस्पती रोगशास्त्र विभागातील प्राध्यापक आणि गहू जनुकिय स्रोत संस्थेचे संचालक बिक्रम गील म्हणाले, की काढणीपूर्व अंकुरण ही गहू पिकातील अत्यंत दुरुस्त करण्यास अवघड असा गुणधर्म आहे. गहू पिकाच्या पैदास कार्यक्रमातून असा गुणधर्म नसलेल्या नव्या गहू पिकांच्या जाती विकसित करण्यामध्ये अडचणी येतात. हा प्रश्न समोर ठेवून कान्सास राज्य विद्यापीठ आणि अमेरिकी कृषी संशोधन सेवा विभागातील संशोधकांनी एकत्रित संशोधन केले आहे. त्यासाठी जनुकिय मार्कर पद्धतीचा वापर करून गहू पिकातील काढणीपूर्व अंकूरण रोखण्याचे काम करणाऱ्या जनुकांचा शोध घेतला आहे. तसेच त्याचे प्रतिरुप (क्लोन) तयार करण्यात आले आहे.
बिक्रम गील यांच्या सोबत अमेरिकी कृषी संशोधन विभागातील हिवाळ्यातील गहू पीक जनुकिय संशोधन केंद्राचे गुहायू बाय आणि हॅरॉल्ड ट्रिक, शुबिंग लियू, सुनिश सेहगल, जियारूई ली, मेंग लिन, मेंग लिन या सहकाऱ्यांनी एकत्रित संशोधन केले आहे. काढणीपू्र्व अंकुरणाला रोखणाऱ्या घटकांचे गुणधर्म आणि प्रतिरुप तयार करण्यात या सर्वाची भुमिका महत्त्वाची आहे.
असा होईल या संशोधनाचा फायदा
- ग्राहक लाल गव्हापेक्षा पांढऱ्या रंगाच्या गव्हाला त्याच्या चवीसाठी आणि पीठ किंवा आटा तयार करणारे प्रक्रिया उद्योग अधिक पीठ मिळत असल्याने पसंती देतात. गेल्या 30 वर्षापासून कान्सास प्रांतातील गहू उत्पादनाला मोठी मागणी असते. मात्र, हा पांढरा गहू काढणीपूर्व अंकूरणाला अधिक संवेदनशील आहे. काढणीच्या आधी झालेल्या पावसामुळे अंकुरण झाल्याने मोठे नुकसान झाले होते. त्यातून हा उद्योग अद्याप सावरलेला नाही. दरवर्षी एक अब्ज डॉलरचे नुकसान या समस्येमुळे होते.
- या संशोधनातून ओळखण्यात आलेल्या जनुकामुळे गहू पिकांच्या प्रतिकारक जाती विकसित करणे, ओळखणे शक्य होणार आहे. गहू पिकाचे अत्यंत लहान नमुने घेऊन प्रयोगशाळेमध्ये काढणीपूर्व अंकूरणाला प्रतिरोध करणारे जनुक कार्यक्षम आहे, किंवा नाही याचा अंदाज मिळवता येणे शक्य आहे.
जर्नल संदर्भ ः
Liu, Shubing, Sunish K Sehgal, Jiarui Li, Meng Lin, Harold N Trick, Jianming Yu, Bikram S Gill, and Guihua Bai. Cloning and characterization of a critical regulator for pre-harvest sprouting in wheat. Genetics, September 2013
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा