आतड्यातील जिवाणू निभावतात प्रतिकारकतेमध्ये महत्त्वाची भुमिका
मानवी पचनसंस्थेमध्ये असलेल्या जिवाणूंचा उपयोग प्रतिकारकतेसाठी चांगल्या प्रकारे होऊ शकत असल्याचे अमेरिकेतील मेरीलॅंड विद्यापीठामध्ये नुकत्याच झालेल्या संशोधनात दिसून आले आहे. माणसांनी घेतलेल्या विविध औषधांच्या किंवा पचनसंस्थेमध्ये येणाऱ्या आगंतूक जिवांच्या प्रादुर्भावाला प्रतिक्रिया देणाऱ्या या जिवाणूंचा फायदा करून घेणे शक्य आहे. या बाबत दोन संशोधने प्लॉसवन या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित करण्यात आली आहेत. त्यामुळे पचनसंस्थेतील चांगले जिवाणू औषधशास्त्र आणि उपचारासाठी नव्या दिशा दर्शवणार आहेत.
मेरीलॅट विद्यापीठातील स्कुल ऑफ मेडीसीन इन्स्टिट्यूट फॉर जिनोम सायन्सेस आणि सेंटर फॉर व्हॅख्सीन डेव्हलपमेंट या संस्थांनी माणसांच्या आणि मानवाशिवाय अन्य सस्तन प्राण्यांच्या पचनसंस्थेत असलेल्या जिवाणूंच्या संख्येवर औषध आणि रोगजंतूच्या परिणामांचा अभ्यास एकत्रितरीत्या केला आहे. त्याचे निष्कर्ष आशादायी असून भविष्यात त्याचे औषधशास्त्र आणि प्रतिकारकता शास्त्र या दोन्ही विषयावर मोठे परिणाम होणार आहेत.
असे आहेत दोन अभ्यास
मानवी आतड्यामध्ये आढळणाऱ्या जिवाणूंच्या संख्येवर टायफॉईडवरील उपाचारात वापरल्या जाणाऱ्या औषधांचे परिणामाचा अभ्यास करण्यात आला. तसेच दुसऱ्या अभ्यासामध्ये माकडाच्या एका गटामध्ये आतड्यात असलेल्या जिवाणूंच्या संख्येवर शिगेला या रोगासाठी वापरल्या जाणाऱ्या औषधांचे आणि शिगेला या आजाराच्या रोगजंतूचे आतड्यातील जिवाणूंवर होणारे परिणाम तपासण्यात आले आहेत.
त्यामध्ये जिवाणूंच्या विविधतेचे प्रमाण अधिक असल्यास औषधांना दिल्या जाणाऱ्या प्रतिकारक प्रतिक्रियेवर परिणाम होतात. तसेच परिणाम माकडामध्ये शिगेला रोगजंतूच्या प्रादुर्भावासाठी दिसून आला आहे. त्यावरून मानवी आरोग्यासाठी पचनसंस्थेतील जिवाणू महत्त्वाची भूमिका निभावू शकत असल्याचे संशोधकांना दिसून आले आहे.
या बाबत माहिती देताना दोन्ही संशोधनाचे मुख्य संशोधक क्लेअर फ्रेजर यांनी सांगितले, की एखाद्या औषधाची परिणामकारकता किंवा एखाद्या रोगजंतूविषयी संवेदनशीलता यावर पचनसंस्थेतील जिवाणूंचा मोठा प्रभाव असल्याचे दिसून आले आहे. सध्या प्राथमिक निष्कर्ष आमच्या अपेक्षेप्रमाणे आले असले तरी भविष्यामध्ये या विषयावर सखोल संशोधन करण्यात येणार आहे. तसेच त्यात जनुकिय विश्लेषणाची मदत घेण्यात येईल. त्यामध्ये विविध प्रकारकच्या औषधांच्या मात्रेमुळे होणारे परिणाम तपासता येतील.
अभ्यास 1
पहिल्या अभ्यासात टायफॉईड वर तोंडावाटे घेतल्या जाणाऱ्या औषधाचे माणसांच्या पचनसंस्थेतील जिवाणूंच्या संख्येवर होणारे परिणाम तपासले आहेत. त्यामध्ये प्रतिकारकतेच्या संदर्भात पचनसंस्थेतील जिवाणू आजारपूर्व ते आजारानंतर 56 दिवसामध्ये दहा टप्प्यावर मोलाची भूमिका निभावत असल्याचे प्राथमिक निष्कर्ष मिळाले आहेत.
अभ्यास 2
दुसऱ्या अभ्यासामध्ये विविध विद्याशाखेतील संशोधकांनी एकत्रितरित्या संशोधन केले आहे. माकडावर केलेल्या या संशोधनातही शिगेला डिसेंन्ट्री 1 या रोगजंतूच्या प्रादुर्भावाविरूद्ध आतड्यात आढळणाऱ्या जिवाणूंची विविधतेचा प्रतिकारकतेवर परिणाम होत असल्याचे दिसून आले आहे. त्यावरून माणूस किंवा मानवाशिवाय अन्य सस्तन प्राण्यामध्ये आतड्यात पोचणाऱ्या विविध आगंतूक रोगजंतूसाठी आतड्यातील जिवाणूंच्या प्रतिक्रिया उपयुक्त ठरू शकतील.
असे होतील फायदे ः
टायफॉईडशी संबंधित आजारामुळे जगभर दरवर्षी 20 दशलक्ष लोक आजारी पडतात. या रोगाला प्रतिरोध करणारी तोंडावाटे देण्यायोग्य औषधांच्या निर्मितीसाठी सेंटर फॉर व्हॅक्सीन डेव्हलपमेंट या संस्थेसह जगभर सातत्याने संशोधन केले जात आहे. त्याला हे संशोधन नवी दिशा देईल.
मानवी पचनसंस्थेमध्ये असलेल्या जिवाणूंचा उपयोग प्रतिकारकतेसाठी चांगल्या प्रकारे होऊ शकत असल्याचे अमेरिकेतील मेरीलॅंड विद्यापीठामध्ये नुकत्याच झालेल्या संशोधनात दिसून आले आहे. माणसांनी घेतलेल्या विविध औषधांच्या किंवा पचनसंस्थेमध्ये येणाऱ्या आगंतूक जिवांच्या प्रादुर्भावाला प्रतिक्रिया देणाऱ्या या जिवाणूंचा फायदा करून घेणे शक्य आहे. या बाबत दोन संशोधने प्लॉसवन या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित करण्यात आली आहेत. त्यामुळे पचनसंस्थेतील चांगले जिवाणू औषधशास्त्र आणि उपचारासाठी नव्या दिशा दर्शवणार आहेत.
मेरीलॅट विद्यापीठातील स्कुल ऑफ मेडीसीन इन्स्टिट्यूट फॉर जिनोम सायन्सेस आणि सेंटर फॉर व्हॅख्सीन डेव्हलपमेंट या संस्थांनी माणसांच्या आणि मानवाशिवाय अन्य सस्तन प्राण्यांच्या पचनसंस्थेत असलेल्या जिवाणूंच्या संख्येवर औषध आणि रोगजंतूच्या परिणामांचा अभ्यास एकत्रितरीत्या केला आहे. त्याचे निष्कर्ष आशादायी असून भविष्यात त्याचे औषधशास्त्र आणि प्रतिकारकता शास्त्र या दोन्ही विषयावर मोठे परिणाम होणार आहेत.
असे आहेत दोन अभ्यास
मानवी आतड्यामध्ये आढळणाऱ्या जिवाणूंच्या संख्येवर टायफॉईडवरील उपाचारात वापरल्या जाणाऱ्या औषधांचे परिणामाचा अभ्यास करण्यात आला. तसेच दुसऱ्या अभ्यासामध्ये माकडाच्या एका गटामध्ये आतड्यात असलेल्या जिवाणूंच्या संख्येवर शिगेला या रोगासाठी वापरल्या जाणाऱ्या औषधांचे आणि शिगेला या आजाराच्या रोगजंतूचे आतड्यातील जिवाणूंवर होणारे परिणाम तपासण्यात आले आहेत.
त्यामध्ये जिवाणूंच्या विविधतेचे प्रमाण अधिक असल्यास औषधांना दिल्या जाणाऱ्या प्रतिकारक प्रतिक्रियेवर परिणाम होतात. तसेच परिणाम माकडामध्ये शिगेला रोगजंतूच्या प्रादुर्भावासाठी दिसून आला आहे. त्यावरून मानवी आरोग्यासाठी पचनसंस्थेतील जिवाणू महत्त्वाची भूमिका निभावू शकत असल्याचे संशोधकांना दिसून आले आहे.
या बाबत माहिती देताना दोन्ही संशोधनाचे मुख्य संशोधक क्लेअर फ्रेजर यांनी सांगितले, की एखाद्या औषधाची परिणामकारकता किंवा एखाद्या रोगजंतूविषयी संवेदनशीलता यावर पचनसंस्थेतील जिवाणूंचा मोठा प्रभाव असल्याचे दिसून आले आहे. सध्या प्राथमिक निष्कर्ष आमच्या अपेक्षेप्रमाणे आले असले तरी भविष्यामध्ये या विषयावर सखोल संशोधन करण्यात येणार आहे. तसेच त्यात जनुकिय विश्लेषणाची मदत घेण्यात येईल. त्यामध्ये विविध प्रकारकच्या औषधांच्या मात्रेमुळे होणारे परिणाम तपासता येतील.
अभ्यास 1
पहिल्या अभ्यासात टायफॉईड वर तोंडावाटे घेतल्या जाणाऱ्या औषधाचे माणसांच्या पचनसंस्थेतील जिवाणूंच्या संख्येवर होणारे परिणाम तपासले आहेत. त्यामध्ये प्रतिकारकतेच्या संदर्भात पचनसंस्थेतील जिवाणू आजारपूर्व ते आजारानंतर 56 दिवसामध्ये दहा टप्प्यावर मोलाची भूमिका निभावत असल्याचे प्राथमिक निष्कर्ष मिळाले आहेत.
अभ्यास 2
दुसऱ्या अभ्यासामध्ये विविध विद्याशाखेतील संशोधकांनी एकत्रितरित्या संशोधन केले आहे. माकडावर केलेल्या या संशोधनातही शिगेला डिसेंन्ट्री 1 या रोगजंतूच्या प्रादुर्भावाविरूद्ध आतड्यात आढळणाऱ्या जिवाणूंची विविधतेचा प्रतिकारकतेवर परिणाम होत असल्याचे दिसून आले आहे. त्यावरून माणूस किंवा मानवाशिवाय अन्य सस्तन प्राण्यामध्ये आतड्यात पोचणाऱ्या विविध आगंतूक रोगजंतूसाठी आतड्यातील जिवाणूंच्या प्रतिक्रिया उपयुक्त ठरू शकतील.
असे होतील फायदे ः
टायफॉईडशी संबंधित आजारामुळे जगभर दरवर्षी 20 दशलक्ष लोक आजारी पडतात. या रोगाला प्रतिरोध करणारी तोंडावाटे देण्यायोग्य औषधांच्या निर्मितीसाठी सेंटर फॉर व्हॅक्सीन डेव्हलपमेंट या संस्थेसह जगभर सातत्याने संशोधन केले जात आहे. त्याला हे संशोधन नवी दिशा देईल.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा