सोमवार, १ जुलै, २०१३

डेंग्यूच्या विषाणूंचा प्रादुर्भाव ओळखतील सोन्याचे अतिसूक्ष्म कण

डेंग्यूच्या विषाणूंचा प्रादुर्भाव ओळखतील सोन्याचे अतिसूक्ष्म कण

डेंग्यू रोगाच्या प्रसारासाठी कारणीभूत विषाणू डासामध्ये असतो. डासामध्ये डेंग्यू रोगाच्या प्रसारासाठी कारणीभूत विषाणूंना ओळखण्यासाठी सोपी व कमी खर्चाची पद्धती विकसित करण्यात येत आहे. या पद्धतीमध्ये सोन्यांच्या अतिसूक्ष्म (नॅनो) कणांचा वापर करण्यात आला आहे. सध्या वापरल्या जाणाऱ्या पद्धती निदान पद्धतीपेक्षाही विषाणूंची कमी पातळी असतानाही निदान करता येते. तसेच वाहतुकीसाठी सोपी आणि दुर्गम भागातही वापरता येईल अशी ही चाचणी पद्धती आहे. हे संशोधन बायमेड सेंट्रल च्या व्हायरॉलॉजी या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे.

डास हे डेंग्यू रोगाच्या विषाणूंचे वाहक आहेत. त्यांच्यामध्ये सुमारे चार प्रकारच्या डेंग्यू विषाणूची बाधा होते. विषाणूने बाधित झालेला डास ओळखण्यासाठी सातत्याने प्रयत्न केले जात आहेत. अशाच एका संशोधनामध्ये अमेरिकेतील नॉत्रे दॅम विद्यापीठातील संशोधकांनी डीएनए झाईम यांची सांगड सोन्याच्या अतिसूक्ष्म कणांशी घातली आहे. या कणांमुळे विषाणूंच्या आरएनए जनुकांतील चार प्रकारच्या डेंग्यू रोगातील सामाईक भागांची ओळख पटविली जाते. एकदा एकत्रीत झाल्यानंतर मॅग्नेशिअम टाकले जाऊन, 37 अंश सेल्सिअसपर्यंत उष्णता दिली जाते. त्यामुळे द्रवाच्या रंगामध्ये लालपासून रंगहिन असा स्पष्ट बदल होतो. या बाबत माहिती देताना संशोधक डॉ. जेम्स कार्टर यांनी सांगितले, की पूर्ण विकसित झालेली डीडीझेड - एयूएनपी ही पद्धती जलद, व्याहवारिक आणि कमी किंमतीतील पर्याय असेल. डासांच्या पेशी किंवा स्नायूतूल डेंग्यू विषाणूंची ओळख पटवता येतील. प्रादुर्भावित रुग्णांच्या द्रवाच्या नमुन्यातील विषाणूंना ओळखणे शक्य होईल. त्यासाठी कोणत्याही विशेष प्रशिक्षणाची आवश्यकता राहणार नाही.

सोपी, सुटसुटीत चाचणी
- या निदानामध्ये तापमान हे 30 अंशापेक्षा अधिक ठेवले जाते. हे तापमान सामान्य असल्याने वाहतुकीसाठी सोईचे पडते.
- 10 ते 20 डासांच्या प्रत्येक नमुन्यातील 10 विषाणूंची ओळख पटविता येते.
- या पद्धतीला डीडीझेड - एयूएनपी डिटेक्शन मेथड असे म्हटले जाते.

डेंग्यू आजाराबाबत अधिक माहिती
जगभरामध्ये प्रति वर्ष सुमारे 50 ते 100 दशलक्ष लोक डेंग्यू विषाणूंच्या प्रादुर्भावामुळे आजारी पडतात. त्यातील सुमारे 2.5 टक्के लोक (विशेषतः लहान मुले) आजारामुळे मृत्यूमुखी पडतात. डेंग्यू विषाणूजन्य रोगासाठी कोणतेही औषध उपलब्ध नाही. या आजाराचे प्रमाण कमी करण्यासाठी डासाचे प्रमाण कमी करण्यावर भर दिला जातो.

जर्नल संदर्भ ः
James R Carter, Velmurugan Balaraman, Cheryl A Kucharski, Tresa S Fraser, Malcolm J Fraser. A novel dengue virus detection method that couples DNAzyme and gold nanoparticle approaches. Virology Journal, 2013; 10 (1): 201 DOI: 10.1186/1743-422X-10-201

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा