मंगळवार, १० एप्रिल, २०१२

शहराच्या गोंगाटात वाढतोय चिमण्याचा आवाज


--
 शहरीकरणाचे पक्ष्यावर होताहेत विपरीत परीणाम
------
शहरातून चिमण्या कमी होत असल्याचे पर्यावरण तज्ज्ञांना जाणवत आहे. त्यातच शहरातील गजबजाट आणि गोंगाटामुळे चिमण्यांच्या आवाजाच्या पट्टीतही वाढ होत असल्याचे संशोधन अॅनिमल बीहेवियर च्या एप्रिलच्या अंकामध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे. सॅन फ्रान्सिस्को शहरामध्ये डेव्हीड लुथर व अन्य सहकाऱ्यांनी केलेल्या मॅसन जीवशास्त्रीय अभ्यासामध्ये ही बाब पुढे आली आहे.
पुर्वी सकाळच्या वेळी चिमण्याच्या नाजुक चिवचिवाटाने माणसांना जाग यायची. मात्र शहरीकरणांच्या जंजाळामध्ये अडकून माणूस निसर्गापासून दूर गेला आहे. शहरातील गोंधळ, गजबजाट, कारचे कर्कश्श हाॅर्न यामुळे मोठ्या प्रमाणात ध्वनी प्रदुषण होत आहे. या ध्वनी प्रदुषणाचे माणसांसोबतच अन्य पक्षी, प्राण्याच्या आरोग्यावर परीणाम होत आहेत. त्याबाबत ल्युथर यांच्यासोबत तुलाने विद्यापीठातील एलिझाबेथ डेरीबेरी यांनी अभ्यास केला आहे. शहराच्या परीसरामध्ये मानवासह राहणाऱ्या अनेक पक्षी आणि प्राण्याच्या वर्तणूकीमध्ये बदल होत असल्याचे अभ्यासात आढळून आले आहे.
पक्षी त्यांच्या सहकाऱ्यांशी संपर्क करण्यासाठी, जोडीदाराला आकर्षित करण्यासाठी आपल्या आवाजाचा वापर करतात. मात्र शहरातील गोंगाटामुळे एकमेंकाप्रयंत आवाजा पोचत नसल्याने तो पोचवण्याच्या इराद्याने आवाजाची पट्टी वाढत असावी, या निष्कर्षापर्यंत संशोधक आले आहेत.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा